urodzony 19 lutego 1884 we wsi Chłopy k. Lwowa, zmarł 21 czerwca 1940 w Palmirach; polski polityk, działacz ludowy i publicysta...
Maciej Rataj
urodzony 19 lutego 1884 we wsi Chłopy k. Lwowa, zmarł 21 czerwca 1940 w Palmirach; polski polityk, działacz ludowy i publicysta.
Przed I wojną światową studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. W trakcie studiów prowadził działalność oświatową, kształceniową i polityczną w środowiskach chłopskich. Działał w Kole Towarzystwa Szkoły Ludowej im. Tadeusza Kościuszki i w Bratniej Pomocy. Pod koniec edukacji na Uniwersytecie Lwowskim wszedł w skład Komisji Reprezentacyjnej Związku Młodzieży Postępowej. Studia ukończył w 1908, po czym został nauczycielem gimnazjalnym we Lwowie. w 1918 r. przyjechał do Zamościa, gdzie został nauczycielem filologii klasycznej w lokalnej szkole. Z jego inicjatywy została tam założona "Gazeta Zamojska". W tym czasie był jednym z najbardziej aktywnych działaczy niepodległościowych w tym regionie. W 1918 zorganizował m.in. wielką demonstrację patriotyczną.
W latach 1913-1918 i 1920-1931 członek Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast". Od 1918 r. do 1919 r. członek PSL "Wyzwolenie", z ramienia którego w 1919 r. wszedł do sejmu. W latach 1920-1921 minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, następnie kultury i sztuki. Wiceprzewodniczący komisji sejmowej opracowującej projekt konstytucji, zwanej później marcową. W latach 1922-1928 pełnił funkcję marszałka sejmu. Jako marszałek sejmu dwukrotnie pełnił funkcję głowy państwa - w grudniu 1922 r. po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza, kiedy powołał pozaparlamentarny rząd Władysława Sikorskiego, i w maju 1926 r., po ustąpieniu prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Zwolennik zjednoczenia ruchu ludowego, współzałożyciel Stronnictwa Ludowego (1931), następnie jego prezes (do 1939).
Po wybuchu II wojny światowej nie opuścił Warszawy. Był jednym z inicjatorów powołania Robotniczej Brygady Obrony Warszawy (od 6 września 1939). Działał w Służbie Zwycięstwu Polsce, był też członkiem Politycznego Komitetu Porozumiewawczego jako przedstawiciel Stronnictwa Ludowego.
W listopadzie 1939 został aresztowany przez gestapo. Po trzech miesiącach został zwolniony z powodu braku dowodów na prowadzenie przez niego antyniemieckiej działalności. Wrócił do działalności konspiracyjnej, odrzucając propozycje wyjazdu z kraju. Został ponownie aresztowany w 1940. Zamordowany przez Niemców w ramach akcji AB, mającej na celu eksterminację polskiej inteligencji. Zginął 21 czerwca 1940, rozstrzelany w masowej egzekucji w Palmirach.
za: wikipedia